Maandelijkse archieven: oktober 2020

De afgelopen anderhalve week ging er van alles mis met de corona-besmettingscijfers. Zo was op vier van de afgelopen zeven dagen het beeld vertekend. Dat kwam door fouten waardoor het aantal gemelde tests te laag was, en door de inhaalslag de dag daarop, wanneer de achterstallige besmettingen werden gemeld. En dan was er vorige week nog een probleem bij een aantal GGD's, waardoor besmettingen later binnenkwamen.

Desondanks is er geen structureel probleem bij de registratie van de besmettingen, bezweert de GGD. "Het gaat om drie verschillende problemen die de afgelopen tijd optraden", zegt woordvoerder Sonja Kloppenburg van de koepel van GGD's.

In twee gevallen ging het om een ICT-storing. Zaterdag lag een computersysteem plat dat twee belangrijke systemen met elkaar verbindt: het computersysteem waarin testafspraken en -uitslagen worden vastgelegd, en de systemen voor bron- en contactonderzoek. Het zijn de bron- en contactonderzoekers die een positieve test doorgeven aan het RIVM, dus als zij die niet kunnen doorgeven, komen de meldingen ook niet binnen bij het RIVM. "Het systeem dat die twee programma's met elkaar verbindt, lag er een paar uur uit", zegt Kloppenburg.

Gisteren ging het opnieuw mis, maar toen bij het systeem voor het bron- en contactonderzoek zelf. "Het piept en het kraakt. Het systeem was ooit bedoeld voor hooguit tientallen mensen die tegelijkertijd erin werken, maar dat zijn er nu 4000. We leiden nu elke week 500 bron- en contactonderzoekers op, en blijkbaar was dit het punt waarop het systeem het niet meer aankon." Gisteravond is het systeem geschikt gemaakt voor grotere aantallen.

En dan was er ook nog een regionaal probleem, waarbij sommige GGD's een lager aantal besmettingen doorgaven, dat ze later weer moesten inhalen. Dat leidde tot honderden positieve tests aan correctie. Dat was dan weer een menselijke fout, en geen ICT-storing, aldus de GGD. Die fout kwam doordat mensen tegenwoordig zelf hun testuitslag kunnen inzien. Per abuis stuurde een aantal bron- en contactonderzoekers die tests vervolgens niet door aan het RIVM.

De cijferverwarring trof alleen de positieve tests: voor zover bekend waren er geen problemen met de cijfers uit de ziekenhuizen of de gerapporteerde overledenen.

Besluitvorming

De verwarring komt op een onhandig moment, juist nu iedereen de cijfers in de gaten houdt in de hoop op verbetering. Ook in het kabinet zorgden de problemen voor frustratie, zegt politiek verslaggever Lars Geerts. "Er werd wel met de ogen gerold. Maar voor de politieke besluitvorming wordt gekeken naar de weekcijfers."

Sowieso kunnen de dagelijkse cijfers schommelen, om allerlei redenen. Zo groeien de besmettingsaantallen harder op woensdag dan in het weekend. En als een GGD achterstallige positieve tests aanlevert, bijvoorbeeld omdat men die eerder was vergeten, worden die allemaal als nieuwe test gemeld.

Dan is er ook nog sprake van een structurele vertraging. Gemiddeld zit er volgens het RIVM bijna drie dagen tussen het moment dat iemand een test doet en het moment dat het RIVM melding maakt van de positieve test.

In de Tweede Kamer plaatste Jaap van Dissel, hoofd infectieziektebestrijding bij het RIVM, deze week ook al kanttekeningen bij het besmettingscijfer. Volgens hem kunnen nu mensen sneller getest worden dan eerder, met als gevolg dat mensen minder snel afhaken omdat ze niet meer lang hoeven te wachten op een testlocatie. Dat leidt mogelijk tot meer positieve testen.

"Het is echt ingewikkeld om te zeggen: is het stabiel, neemt het toe of is het aan het afnemen? Met dat dilemma zitten we op dit moment", aldus Van Dissel.

Kylian Mbappe voor 227,50 euro of Virgil van Dijk voor 72,50. Op internet is er handel in online spelerskaarten uit FIFA-games en daar lijkt voorlopig geen eind aan te komen, ondanks een uitspraak van een rechter.

Al twee-en-een-half jaar probeert de Nederlandse Kansspelautoriteit een omstreden verdienmodel uit de FIFA-games te krijgen. Volgens de toezichthouder lijken de digitale kaartjes in de games, die je niet direct kunt kopen maar die in verrassingspakketten zitten, te veel op gokken. Als je geluk hebt, krijg je een zeldzame speler met een hoge waarde, maar de kans is groter dat je een relatief waardeloze speler krijgt.

De rechter ging mee in de maatregel van de Kansspelautoriteit om een dwangsom op te leggen, maar het lijkt er niet op dat spelers er snel iets van gaan merken. Ook na een uitspraak van de rechter past spellenmaker EA de populaire spellen niet aan.

Strikte scheiding

"Het is zorgelijk en wij zien het liefst dat EA haar verantwoordelijkheid neemt en deze gokelementen uit de games haalt", zegt René Jansen, voorzitter van de Kansspelautoriteit, tegen de NOS. "We zien een verhoogd gevaar van verslaving voor jongere spelers op latere leeftijd. Het is niet voor niets dat de slogan is: 'Speel bewust, 18+'. Games zijn gericht op jonge spelers en we willen een strikte scheiding tussen gokken en games. Ik heb geen kinderen maar ik zou ze geen FIFA laten spelen."

Hard bewijs dat deze elementen verslavend zijn, is er niet, maar het Trimbos instituut heeft eerder zorgen geuit over de impact van gokelementen op jonge spelers.

Voor EA zijn de spelerskaarten, ook wel loot boxes genoemd, een belangrijke inkomstenbron. Volgens schattingen op basis van wereldwijde verkoopcijfers van EA wordt er in Nederland jaarlijks meer dan 30 miljoen euro mee verdiend. In de periode dat de Kansspelautoriteit het conflict met EA voerde, heeft het bedrijf bijna 80 miljoen aan inkomsten uit Nederland gehaald en als het hoger beroep heeft gediend mogelijk meer dan 100 miljoen.

Mocht de rechter ook in het hoger beroep de Kansspelautoriteit gelijk geven, dan heeft de toezichthouder twee suggesties over hoe de spellen kunnen worden aangepast. "Ze kunnen het mogelijk maken om de spelerskaarten specifiek te kopen, zodat je weet wat je krijgt. Of de loot boxes verdwijnen helemaal."

Het gamebedrijf zelf ziet geen kwaad in de loot boxes. "FIFA en de FIFA Ultimate Team modus (waar de spelerskaarten inzitten red.) worden al jarenlang door spelers van over de hele wereld met veel plezier gespeeld. Daarom zijn we teleurgesteld over de beslissing die vandaag is genomen en de mogelijke impact hiervan op de Nederlandse spelers. We zijn niet van mening dat onze producten en diensten op enige wijze in strijd zijn met de gokwetten", zegt EA in een verklaring.

Niet de wereld uit

"Het zijn bedrijven die een goed imago willen hebben, dus ik verwacht wel dat ze gaan bewegen." zei de toenmalige voorzitter van de Kansspelautoriteit in 2018. Ze had de verwachting dat grote spelontwikkelaars zelf omstreden verdienmodellen uit hun spellen zouden halen.

Een deel van de spellen heeft inmiddels aanpassingen gedaan, zoals Counter-Strike en Rocket League, maar de zorgen van de toezichthouder zijn niet weg. "De loot boxes zijn nog niet uit de wereld", zegt Jansen, de huidige voorzitter. "Daar is nog een weg te gaan. Het is een mondiaal probleem. Wellicht moet er voor games specifieke wetgeving komen."

EA blijft zich dus verzetten. Het Amerikaanse bedrijf wil het liefst opnieuw met de toezichthouder in gesprek, maar dat ziet de Kansspelautoriteit niet zitten. "We hebben heel veel gesproken met EA en geconcludeerd dat ze niet willen aanpassen. De tijd van praten is voorbij. Ze moeten het gebod opvolgen."